ΔΕΝ ΛΕΝΕ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ .
ΕΞΑΛΛΟΥ Η < ΠΗΓΗ > ΕΙΝΑΙ ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ . - ΑΠΕΔΡΑΣΕ ΚΑΙ Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ , ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ - ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΥ ΕΔ.ΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΟΣ ΤΟΥ .-
ΕΙΝΑΙ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ , (ΔΑΣΚΑΛΟΥ )ΠΟΥ ΜΕ ΑΛΛΑ ΤΡΕΙΑ ΑΤΟΜΑ - ( Ο ΕΝΑΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΛΕΥΡΗΣ ) , ΙΔΡΥΣΑΝ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΟΝ ΚΟΜΜΑ . ( 4η ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ).
ΑΝΑΦΕΡΕΙ Ο ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΣ ΠΑΤΗΡ ΤΟΥ < ΔΑΣΚΑΛΟΥ > , ΟΤΙ ΘΑ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΝ ΤΟΜΟΙ ΟΛΟΚΛΗΡΟΙ , ΝΑ ΓΡΑΦΟΥΝ ΓΙΑ ΤΑ ΕΓΛΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΓΕΝΙΤΣΑΡΩΝ .ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΓΙΝΟΝΤΩ , ΟΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ , ΕΣΚΥΛΛΕΥΑΝ ΤΑ ΠΤΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚΤΕΛΕΣΘΕΝΤΩΝ , ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΧΩΝ ΤΑΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΑΥΤΩΝ .- ΤΑ ΕΛΛΗΝΟΠΑΙΔΑ ΚΑΙ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΑΙ ΜΑΣΤΙΖΟΝΤΩ ΕΚ ΠΕΝΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΙΤΙΑΣ , ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ , ΕΝΩ ΟΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΤΣΑΜΗΔΕΣ ΕΘΥΣΑΥΡΙΖΩΝ .
ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ , ΣΕ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΕΒΟΗΘΟΥΝΤΩ ΠΛΗΡΩΣ ΑΠΟ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ .
ΟΛΑ ΑΥΤΑ , ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΟΛΛΑ , ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΕ ΓΡΑΠΤΑ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ .-
ΕΞΑΛΛΟΥ Η < ΠΗΓΗ > ΕΙΝΑΙ ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ . - ΑΠΕΔΡΑΣΕ ΚΑΙ Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ , ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ - ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΥ ΕΔ.ΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΟΣ ΤΟΥ .-
ΕΙΝΑΙ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ , (ΔΑΣΚΑΛΟΥ )ΠΟΥ ΜΕ ΑΛΛΑ ΤΡΕΙΑ ΑΤΟΜΑ - ( Ο ΕΝΑΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΛΕΥΡΗΣ ) , ΙΔΡΥΣΑΝ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΟΝ ΚΟΜΜΑ . ( 4η ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ).
ΑΝΑΦΕΡΕΙ Ο ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΣ ΠΑΤΗΡ ΤΟΥ < ΔΑΣΚΑΛΟΥ > , ΟΤΙ ΘΑ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΝ ΤΟΜΟΙ ΟΛΟΚΛΗΡΟΙ , ΝΑ ΓΡΑΦΟΥΝ ΓΙΑ ΤΑ ΕΓΛΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΓΕΝΙΤΣΑΡΩΝ .ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΓΙΝΟΝΤΩ , ΟΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ , ΕΣΚΥΛΛΕΥΑΝ ΤΑ ΠΤΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚΤΕΛΕΣΘΕΝΤΩΝ , ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΧΩΝ ΤΑΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΑΥΤΩΝ .- ΤΑ ΕΛΛΗΝΟΠΑΙΔΑ ΚΑΙ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΑΙ ΜΑΣΤΙΖΟΝΤΩ ΕΚ ΠΕΝΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΙΤΙΑΣ , ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ , ΕΝΩ ΟΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΤΣΑΜΗΔΕΣ ΕΘΥΣΑΥΡΙΖΩΝ .
ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ , ΣΕ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΕΒΟΗΘΟΥΝΤΩ ΠΛΗΡΩΣ ΑΠΟ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ .
ΟΛΑ ΑΥΤΑ , ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΟΛΛΑ , ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΕ ΓΡΑΠΤΑ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ .-
Το καλοκαίρι του 1943 η Παραμυθιά και τα χωριά του κάμπου της
περνούσαν άσχημες ώρες. Η περιοχή ζούσε την κορύφωση του δράματος που
είχε αρχίσει την άνοιξη του 1941 με την επικράτηση του άξονα στην
Ελλάδα. Η Θεσπρωτία, ζούσε μία τριπλή κατοχή, των Γερμανών, των Ιταλών
και των μουσουλμάνων Τσάμηδων, οι οποίοι έσπευσαν από την αρχή να
συνεργαστούν με τους κατακτητές. Όλη την περιοχή της Ηπείρου έλεγχε η
γερμανική μεραρχία Εντελβάις η οποία ευθυνόταν για τις σφαγές αμάχων στη
Μουσιωτίτσα, στους Λιγκιάδες και την εξόντωση της εβραϊκής κοινότητας
των Ιωαννίνων. Στη Παραμυθιά είχαν βρει συμπαραστάτες τους αδελφούς
Ντίνο, ηγέτες των Τσάμηδων, που συμμάχησαν με τους κατακτητές κόντρα
στον ελληνικό πληθυσμό…
Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου του 1943, στην τοποθεσία Σκάλα, σκοτώθηκαν
έξι Γερμανοί σε μάχη με αντάρτες του ΕΔΕΣ. Αυτό ήταν η αφορμή για ένα
προαποφασισμένο έγκλημα. Στα γραφεία της Κομμαντατούρας, οι λογαριασμοί
είχαν γίνει. Ένας προς δέκα. Οι ανακοινώσεις του γερμανού φρούραρχου της
Παραμυθιάς το έλεγαν καθαρά: «…δια κάθε δολοφονία ή τραυματισμόν
Γερμανού στρατιώτου, θα εκτελούνται 10 χριστιανοί Έλληνες πολίτες εκ
Παραμυθίας και των πέριξ χωριών». Τη νύχτα της 27ης Σεπτεμβρίου 1943,
κοντά στα μεσάνυχτα, ο τρόμος σκέπασε τα σοκάκια της κωμόπολης. Μεικτά
αποσπάσματα Γερμανών και μουσουλμάνων Τσάμηδων, παραβιάζουν επιλεκτικά
πόρτες χριστιανικών σπιτιών. Συλλαμβάνουν όσους βρίσκονται στις λίστες
τους. Τα ιστορικά ντοκουμέντα που εντοπίστηκαν πριν από λίγα χρόνια,
δείχνουν ότι την λίστα των μελλοθανάτων είχε συντάξει η ηγεσία των
Τσάμηδων.
ΑΛΒΑΝΟΙ ΚΑΤΣΑΠΛΙΑΔΕΣ < ΕΠΙΘΕΩΡΟΥΜΕΝΟΙ > ΑΠΟ ΙΤΑΛΟ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟ .
Από μικρό παιδί ο κ. Τσαμάτος θυμάται το μοιρολόι της γιαγιάς του. «Το όνομα του παπά-Βαγγέλη Τσαμάτου ήταν στην λίστα γραμμένο από καρό. Όταν τον πήραν μεσάνυχτα από το σπίτι του, μαζί με τον γιο του τον Νικόλα, η παπαδιά έτρεξε ξωπίσω για να του δώσει μια μάλλινη φανέλα.
Εκείνος, βέβαιος για το ταξίδι που κινούσε της είπε: «Άσε τη φανέλα παπαδιά. Εκεί που πάω δεν θα μου χρειαστεί». Μόνο το πετραχήλι του, αυτό πήρε μαζί του». Ο παπά-Βαγγέλης Τσαμάτος πριν εκτελεστεί έψαλλε την νεκρώσιμη ακολουθία. Οι πιο πολλοί από τους συλληφθέντες ήταν μεταξύ τους στενοί συγγενείς. Γονείς και παιδιά, αδέλφια, ανίψια και θείοι. Η οικογένεια του Βασίλη Τσούλα είχε το «θλιβερό προνόμιο», να χάσει τρία αδέλφια, τον Γάκη, τον Θόδωρο και τον Κώτσιο. Ανάμεσα στους μελλοθάνατους βρίσκονταν και δύο έφηβοι, ο Σπύρος Μπάρμας και ο Γιώργος Σωτηρίου, με τους πατεράδες τους. Κατά τη διάρκεια της κράτησης, ανακοινώθηκε στους κρατουμένους η απόφαση των αρχών κατοχής να εκτελεστούν. Όπως εξιστόρησαν αργότερα οι τρεις από τους κρατούμενους που απελευθερώθηκαν την τελευταία στιγμή, οι τραγικές ώρες στο υπόγειο του σχολείου, λίγο πριν από τον θάνατο, κύλησαν σε κλίμα συναδέλφωσης και αξιοπρέπειας. Ο Νίκος Γιαννάκης, ένας 25χρονος γυμναστής έδινε κουράγιο στους συγκρατούμενούς του, τραγουδώντας τον «Γεροδήμο». Ο παπά-Βαγγέλης Τσαμάτος, κοντά στο ξημέρωμα, έψαλλε τη νεκρώσιμη ακολουθία….
ΑΛΒΑΝΟΙ ΚΑΤΣΑΠΛΙΑΔΕΣ < ΕΠΙΘΕΩΡΟΥΜΕΝΟΙ > ΑΠΟ ΙΤΑΛΟ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟ .
Από μικρό παιδί ο κ. Τσαμάτος θυμάται το μοιρολόι της γιαγιάς του. «Το όνομα του παπά-Βαγγέλη Τσαμάτου ήταν στην λίστα γραμμένο από καρό. Όταν τον πήραν μεσάνυχτα από το σπίτι του, μαζί με τον γιο του τον Νικόλα, η παπαδιά έτρεξε ξωπίσω για να του δώσει μια μάλλινη φανέλα.
Εκείνος, βέβαιος για το ταξίδι που κινούσε της είπε: «Άσε τη φανέλα παπαδιά. Εκεί που πάω δεν θα μου χρειαστεί». Μόνο το πετραχήλι του, αυτό πήρε μαζί του». Ο παπά-Βαγγέλης Τσαμάτος πριν εκτελεστεί έψαλλε την νεκρώσιμη ακολουθία. Οι πιο πολλοί από τους συλληφθέντες ήταν μεταξύ τους στενοί συγγενείς. Γονείς και παιδιά, αδέλφια, ανίψια και θείοι. Η οικογένεια του Βασίλη Τσούλα είχε το «θλιβερό προνόμιο», να χάσει τρία αδέλφια, τον Γάκη, τον Θόδωρο και τον Κώτσιο. Ανάμεσα στους μελλοθάνατους βρίσκονταν και δύο έφηβοι, ο Σπύρος Μπάρμας και ο Γιώργος Σωτηρίου, με τους πατεράδες τους. Κατά τη διάρκεια της κράτησης, ανακοινώθηκε στους κρατουμένους η απόφαση των αρχών κατοχής να εκτελεστούν. Όπως εξιστόρησαν αργότερα οι τρεις από τους κρατούμενους που απελευθερώθηκαν την τελευταία στιγμή, οι τραγικές ώρες στο υπόγειο του σχολείου, λίγο πριν από τον θάνατο, κύλησαν σε κλίμα συναδέλφωσης και αξιοπρέπειας. Ο Νίκος Γιαννάκης, ένας 25χρονος γυμναστής έδινε κουράγιο στους συγκρατούμενούς του, τραγουδώντας τον «Γεροδήμο». Ο παπά-Βαγγέλης Τσαμάτος, κοντά στο ξημέρωμα, έψαλλε τη νεκρώσιμη ακολουθία….